Gümrük Kanunu ile Bazı KHK’larda Değişiklik Yapıldı

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün onayladığı Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde (KHK) Değişiklik Yapan Kanun’a göre, ithali yasaklanmış eşyanın tespitinde, gümrük vergilerinin yanı sıra gümrüklenmiş değerinin 4 katı idari para cezası kesilecek.

Kanuna göre, başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirenler ve daha önce sahte belge düzenlediği belirlenenler, adlarına yeniden mükellefiyet tesis edebilmeleri için 75 bin liradan ve sahte belgelerde yer alan toplam tutarın yüzde 10’undan az olmamak üzere teminat vermek zorunda olacak.

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında faaliyette bulunan meslek mensuplarından mükellefiyeti terkin edilenler hakkında, 3 yıl süreyle geçici mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanacak. Süre sonunda, meslek mensubunun tekrar faaliyete başlamak istemesi halinde, kendisinden 1 ay içinde 25 bin liradan az ve 500 bin liradan fazla olmamak üzere yazıyla teminat istenecek.

Birden fazla beyannameye, tek tahakkuk ve ceza kararı düzenlenecek, tek itirazda bulunulacak ve tek dava açılacak.

Yap-işlet-devret modeline göre yaptırılan yatırım ve hizmetlerin işletme süresi bittikten sonra devredilmesine ilişkin hususları, gümrük ve ticaret bakanı belirleyecek.

İthali yasaklanmış eşyanın tespiti halinde, gümrük vergilerinin alınmasının yanı sıra gümrüklenmiş değerinin 4 katı idari para cezası verilecek.

Eşyanın değersiz, artık veya atık madde olması durumunda idari para cezası, dökme halinde gelen eşya için ton başına 30 bin lira, ambalajlı gelmesi halinde kap başına 600 lira hesaplanacak ve eşya yurtdışı edilecek.

Eşyanın, uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespiti halinde, eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra eşyanın gümrüklenmiş değerinin 2 katı idari para cezası verilecek.

Eşyanın ihracı yasaklanmış ise gümrüklenmiş değerinin 2 katı idari para cezası uygulanacak.

Kanun, gümrüksüz satış mağazaları ve gümrük antrepolarındaki kayıtlara göre farklı çıkan eşyayla ilgili mevzuat boşluğunu önleyecek düzenlemeleri de içeriyor.

-2 Kat İdari Para Cezası-

Gümrük vergileri ödenmek suretiyle ihraç edilebilen eşyayı, gümrük işlemlerine tabi tutmaksızın veya gümrük vergileri kısmen veya tamamen ödenmeksizin Türkiye Gümrük Bölgesi’nden çıkaranlara, eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra bu vergilerin 2 katı idari para cezası kesilecek.

Türkiye Gümrük Bölgesi’ne giren gemilerin yükü bulunmadığı durumlarda, yük almadığının veya yükünün başka bir limana çıkarıldığının veya zarar gördüğünün kanıtlanamaması durumunda 8 kat usulsüzlük uygulanacak.

THY, uçak alımında gümrük vergisinden muaf tutulacak.

Kanun, Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanun’da da değişiklik yapıyor. Kanunun amacı, ”tarım satış kooperatif ve birliklerine ilişkin hükümleri düzenlemek, bu kuruluşların kooperatifçilik ve kurumsal yönetim ilkelerine uygun yönetilmelerini, özerk, güçlü ve bağımsız mali yapıyla piyasa koşullarında etkin, verimli ve sürdürülebilir bir şekilde faaliyet göstermelerini sağlamak ve tarım satış kooperatifçiliğini güçlendirmek” olarak yeniden tanımlanacak.

Kooperatifler ve birliklerin faaliyetlerinde, sermaye ve yedek akçeleri ile taşınmaz malları ve bunların gelirleri, ihtiyaçları için satın aldıkları ve alacaklarını tahsil gayesiyle mülk edindikleri taşınmaz malları, bunların bir önceki sahiplerine geri verilmesi işlemi ile gayrimenkullerine ilişkin her nevi cins, kayıt, tashih, ifraz, taksim, birleştirme ve ruhsatlandırma işlemleri, depo, hizmet ve üretim tesisi inşaatları vergi, resim ve harçtan muaf olacak. Tarım satış kooperatif ve birliklerinin borçları yeniden yapılandırılarak tahsilat kolaylaştırılacak.

Kanunla, kooperatif ve birliklere, ek mali yük getirilmesini önlemek için de TSE Kuruluş Kanunu’nda değişiklik yapılıyor. Buna göre kooperatif ve birlikler, her yıl bütçelerine koyacakları 5 bin lira maktu aidat ile bir önceki yılın bilançosuna göre tahakkuk eden safi karlarının binde birine tekabül eden nispi aidatlardan muaf olacak.

-TAPDK, Suç Duyurusunda Bulunabilecek-

Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu, piyasa faaliyetlerine ilişkin tütün, tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkiler piyasasında mal veya hizmet üreten, işleyen, ihraç, ithal eden, pazarlayan, alan, satan gerçek ve tüzel kişiler ile bunların yetkilileri hakkında açılan kamu davalarını, katılan sıfatıyla takip edebilecek. Bu konularla ilgili, suç duyurusunda bulunabilecek, mevzuatın uygulanması açısından, adli ve mülki makamlardan yaptırım talep edebilecek.

İdari para cezalarının veya idari yaptırımların uygulanması, bu kanunun diğer hükümlerinin ve diğer kanunlarda yer alan ceza ve tedbirlerin uygulanmasına engel oluşturmayacak.

Sağlık Bakanlığı bütçesinde, her türlü uyuşturucu madde, alkollü içki, tütün ve tütün mamulleri bağımlılığıyla mücadele etmek amacıyla Türkiye Yeşilay Cemiyetine aktarılmak üzere ödenek ayrılacak.

Kaçak akaryakıt ve gümrüğe terk edilen akaryakıtın gümrük idarelerine, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idarelerin kullanımına ÖTV alınmadan bedelsiz tahsil edilecek. Böylece, söz konusu akaryakıtın tasfiye işlemleri kolaylaşacak.

Kanunla, ”kaçak petrol” tanımı ”kaçak akaryakıt” şeklinde değiştirilecek. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’na aykırı fiillerden dolayı haklarında kesinleşmiş mahkumiyet kararı olanlara lisans verilmeyecek.

Petrol Piyasası Kanunu’na göre faaliyette bulunanlar, kaçak akaryakıt veya sahte ulusal marker elde etmeye, satmaya ya da herhangi bir piyasa faaliyetine konu etmeye yarayacak şekilde lisansa esas teşkil eden belgelerde belirlenenlere aykırı sabit ya da seyyar tank, düzenek veya ekipmanı bulundurmamakla yükümlü olacak.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Bilim, Sanayi ve Teknoloji, Gümrük ve Ticaret, İçişleri, Maliye, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme bakanlıkları ve ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşlarının görevlerinin gerektirdiği ölçüde bu sisteme doğrudan erişimini sağlayacak.

-İdari Para Cezaları Artıyor-

Petrol Piyasası Kanunu’ndaki idari para cezaları artırılıyor ve kapsamı genişletiliyor, yasal olmayan düzenekler ceza kapsamına alınıyor, zorunlu stokları tutmayanlara ton başına ceza veriliyor.

Lisans almadan lisansa tabi faaliyetlerde bulunanlar ile ulusal marker eklemeyenlere, 1 milyon TL idari para cezası verilecek. Ceza uygulanan bir fiilin iki takvim yılı geçmeden aynı kişi tarafından tekrarı halinde, cezalar 2 kat artacak. İdari para cezaları, ön araştırma veya soruşturma aşamasının tamamlanmasından sonra Kurul tarafından en geç 3 ay içinde karara bağlanacak.

Tesisler, lisans alınıncaya veya bu düzenlemeye göre lisans gerektirmeyen faaliyet gösterecek hale getirilinceye kadar mühürlenecek.

-Oda Ve Borsa Seçimleri-

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu’nda, ”Oda, borsa ve birlik organları seçimlerine katılma nitelikleri” başlıklı madde de değişiklik yapılıyor.

Seçilme yeterliliği bulunmadığı sonradan anlaşılanlar ile seçilme yeterliliğini kaybedenlerin oda, borsa ve birlik organlarındaki görevleri sona erecek. Oda ve borsalarda seçilme hakkının kullanılabilmesi için ticari şirketlerinde gerçek kişi temsilcinin şirketin ortağı ve/veya yöneticisi olması şartı aranacak.

Gerçek kişiler ve ticaret şirketleri dışındaki tüzel kişilere ait ticari işletmelerde ise işletmenin sahibi ya da temsilcisi olması ve bu durumun seçimden en az 6 ay öncesini kapsaması gerekecek.

Üye şirketin münfesih olması, şirketin veya işletmenin iş yerini veya merkez kaydını başka bir oda ya da borsanın çalışma alanına taşıması halinde, üyelik ile birlikte seçilmiş olduğu oda, borsa ve birlik organlarındaki görevi kendiliğinden sona erecek.

Odalar, borsalar, birlik ve bunların bağlı ve ilgili kuruluşları, bakanlığın denetimine tabi olacak.

Bakanlar Kurulu kararıyla Şubat ve Mart 2013’e ertelenen oda ve borsaların organ seçimlerinde oy kullanmak üzere ticaret sicili müdürlüklerinden alınan yetki belgeleri, Bakanlar Kurulunun 28 Ocak 2013 tarihli kararıyla yeniden 2013’ün Mayıs ve Haziran aylarına ertelenen oda ve borsaların organ seçimlerinde de kullanılabilecek.

Yurt dışına çıkış yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından çıkış başına 15 lira harç alınmaya devam edilecek ancak Bakanlar Kurulu bu miktarı sıfıra kadar indirmeye yetkili olacak.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün onayladığı Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde (KHK) Değişiklik Yapan Kanun’a göre, kaçak akaryakıt suçlarını ihbar edenlerin kimliği açıklanmayacak. Kaçak akaryakıtı ihbar edenlere ve yakalayan kamu görevlilerine ikramiye ödenecek.

Kanuna göre, kaçak akaryakıt, tütün, tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içki yakalanması halinde, kaçakçılık suçunu işleyen kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.

EPDK tarafından belirlenen seviyede ulusal marker içermeyen, yasal yollarla Türkiye’de serbest dolaşıma girdiği belgelendirilemeyen akaryakıtı üreten, satışa arz eden, satan, bulunduran, satın alan, taşıyan veya saklayan kişi 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilecek.

EPDK’dan izin alınmadan, akaryakıt haricinde kalan solvent, madeni yağ, baz yağ, asfalt ve benzeri petrol ürünlerinden akaryakıt üreten veya bunları doğrudan akaryakıt yerine ikmal ederek üreten, satışa arz eden, satan, bulunduran, satın alan, taşıyan veya saklayan kişi de aynı cezaya çarptırılacak.

Her türlü üretim, iletim ve dağıtım hatları dahil olmak üzere, sıvı veya gaz halindeki hidrokarbonlarla, hidrokarbon türevi olan yakıtları nakleden boru hatlarından, depolarından veya kuyulardan kanunlara aykırı şekilde alınan ürünleri satışa arz eden, satan, bulunduran, satın alan, taşıyan veya saklayan kişi, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Kaçak akaryakıt veya sahte ulusal marker elde etmeye, satmaya ya da herhangi bir piyasa faaliyetine konu etmeye yarayacak şekilde inşaat ruhsatı, mimari, tesisat ve benzeri projelerine aykırı olarak sabit ya da seyyar tank, düzenek veya ekipman bulunduranlar ile ulusal markeri yetkisiz olarak üreten, satışa arz eden, satan, yetkisiz kişilerden satın alan, kabul eden, bu özelliğini bilerek nakleden veya bulunduranlar da aynı cezaya çarptırılacak.

-Bandrolleri Taklit Edenlere Ceza-

Tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajlarına kamu kurumlarınca uygulanan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretlerin taklitlerini imal eden veya ülkeye sokanlar ile bunları bulunduran, nakleden, satan ya da kullananlar 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilecek.

Tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajlarına kamu kurumlarınca uygulanan bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretleri, ilgili mevzuatta belirlenen şekilde temin etmesine rağmen belirlenen ürünlerde kullanmaksızın bedelli veya bedelsiz olarak yayanlar, bunları alma veya kullanma hakkı olmadığı halde sahte evrak veya dokümanlarla veya herhangi bir biçimde ilgili kurum ve kuruluşları yanıltarak temin edenler, bunları taklit veya tahrif ederek ya da konulduğu üründen kaldırarak, değiştirerek ya da her ne suretle olursa olsun tedarik ederek amacı dışında kullananlar 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Ambalajlarında bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaret bulunmayan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkileri üreten, yurda sokan, ticari amaçla bulunduran, nakleden, satışa arz eden veya satanlar da aynı cezaya çarptırılacak.

Ambalajlarında taklit bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretleri taşıyan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkileri üreten veya yurda sokanlar 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ambalajları üzerinde bulunan ürün bilgileri ile bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretlerin içerdiği bilgilerin farklı olması halinde, bu ürünleri üreten, ithal edenler ile ticari amaçla bulunduran, nakleden, satışa arz eden veya satanlar 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilecek.

Kaçak akaryakıt satışının özel bir çaba sarf edilerek tank, düzenek ve ekipman kullanılarak yapılması hali daha ağır bir şekilde cezalandırılacak. Buna göre, kaçak akaryakıt satışının sabit ya da seyyar tank, düzenek veya ekipman kullanılarak gerçekleştirilmesi halinde verilecek cezalar 2 kat arttırılacak.

-Mahkumiyeti Kesinleşenler İlan Edilebilecek-

Tütün ve tütün mamulleri, alkollü içkiler, akaryakıt, uyuşturucu, silah ve mühimmat, elektronik eşya ve canlı hayvan, et, çay, şeker, zeytin gibi gıda maddeleri ile gerekli görülen hallerde diğer kaçakçılık türleri ile ilgili mahkumiyet hükmü kesinleşenler, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nca kamuoyuna ilan edilebilecek.

Kanun, kaçak zannı ile yakalanan tütün, tütün mamulleri ve alkollü içkilerin, kaçak eşya ambarlarının yaklaşık yüzde 80’ini doldurması nedeniyle, ambarlardaki doluluğun önlenmesi ve depolama maliyetinin azaltılması amacıyla bu tür eşyanın yakalandığında derhal imhasını da öngörüyor.

Bu düzenlemede tanımlanan suçların konusunu oluşturması dolayısıyla müsadere yaptırımının uygulanabileceği eşya, sahibine iade edilemeyecek. Kaçak akaryakıt hariç, her türlü eşya hakkında, el koyma tarihinden itibaren 6 ay, ancak eşyanın zarara uğraması veya değerinde esaslı ölçüde kayıp meydana gelme tehlikesinin varlığı veya muhafazasının ciddi külfet oluşturması halinde 1 ay içinde gerekli tespitler yaptırılacak, soruşturma aşamasında hakim, kovuşturma aşamasında mahkeme tarafından tasfiye kararı verilecek. Bu süreler içerisinde karar verilmemesi halinde eşya derhal tasfiye edilecek.

El konulan kaçak akaryakıttan teknik düzenlemelere uygun olanlar il özel idareleri, il özel idaresi bulunmayan yerde defterdarlıklar tarafından kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idarelerin kullanımına bedelsiz tahsis edilerek tasfiye edilecek. Kara, hava ye deniz hudut kapılarında el konulan kaçak akaryakıt ile gümrüğe terk edilen akaryakıt da kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idarelerin kullanımına tahsis edilerek tasfiye edilecek.

Akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele konusunda bakanlıklar ve kamu kurumlarının yapacağı hizmet alımlarında Devlet İhale Kanunu uygulanmayacak.

-Kaçak Akaryakıtı İhbar Eden Açıklanamayacak-

Kaçak akaryakıt suçlarını ihbar edenlerin kimliği hiçbir şekilde açıklanmayacak. Bu kişiler hakkında tanıkların korunmasına ilişkin hükümler uygulanacak.

Kaçak tütün mamulleri ve alkollü içki ürünlerine ilişkin yakalamalarda da uyuşturucu madde yakalamalarındaki gibi ikramiye ödemesi yapılacak. Kaçak akaryakıtı ihbar edenlere ve yakalayan kamu görevlilerine ikramiye ödenecek.

Kaçak akaryakıtın sahipli yakalanması halinde, belirlenecek tutara göre hesaplanacak toplamın yüzde 10’u tutarında ihbar edene, yüzde 10’u tutarında ise kamu görevlilerine kamu davasının açılmasını takip eden 3 ay içerisinde ikramiye ödemesi yapılacak. İhbar olmadan kaçak akaryakıtın yakalanması halinde de kamu görevlilerine ikramiye ödenecek.

Kaçak tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkiler numune alınarak gümrük idaresince derhal imha edilecek.

-Semt Pazarlarına Yeni Alanlar-

Perakende olarak doğrudan tüketiciye satış yapan üreticilerin bildirim yapma yükümlülüğü kaldırıldığı için bu kişiler künye bulundurma yükümlülüğünden muaf tutulacak.

Üreticilerce perakende olarak doğrudan tüketicilere satılan mallar, bildirime tabi olan mallar arasından çıkarılacak.

Komisyoncular, kanuni kesintileri satış bedelinden düştükten sonra mal bedelini satış tarihinden itibaren 15 iş günü içinde üreticiye veya üretici örgütüne ödemek zorunda olacak. Vadeli satışlarda bu süre 30 iş günü olarak uygulanacak.

İş yerinin kiralanmasında, satılmasında ya da satış yerinin kiralanması veya tahsisinde ilgili yönetmelikte belirlenen şartları taşımadıkları ya da sonradan kaybettikleri anlaşılanların kira sözleşmelerinin feshine ya da satış işlemlerinin veya tahsislerinin iptaline belediye encümenince karar verilecek.

Semt pazarları, imar planında belirlenmiş alanların dışında, tahsis amacını engellememek kaydıyla ayrılmış diğer alanlarda da kurulabilecek.

Kapalı pazarlardaki satış yerleri ile diğer yerler, belirli süreyle kiralama yoluyla da işletilebilecek. Bir pazar yerinde aynı kişiye en fazla iki satış yeri verilebilecek.

Başka bir alana taşınması halinde, toptancı hallerindeki iş yerleri ile pazar yerlerindeki satış yerlerinin kullandırılmasında, mevcut hak sahiplerine öncelik verilecek.

-Oyuncakları, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı denetleyecek-

Sağlık Bakanlığının denetiminde olan oyuncak, mum, sabun ve duvar kağıdının denetimi Gümrük ve Ticaret Bakanlığına devredilecek.

Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ve diğer kamu tüzel kişiler ya da bunları temsil eden gerçek kişiler, pay sahibi oldukları şirketlerin yönetim kuruluna seçilebilecek.