konomi Bakanı Zafer Çağlayan, Mart 2013 için düzenlenen yatırım teşvik belgelerindeki gelişmelere ilişkin yaptığı değerlendirmede, Yeni Teşvik Sistemi’nin yatırımcılara sunduğu fırsatların artık iyi şekilde kabul gördüğünü, bunun sonucunda da yatırım teşviklerinde önemli oranda artış yaşandığını belirtti. Bakan Çağlayan, “Yeni Teşvik Sistemimiz, pek çok nedenle yatırım yapmaya imtina eden yatırımcıları yatırım yapmaya yönlendirmektedir

Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı, Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede şunları kaydetti:

“Yeni Teşvik Sistemimiz yatırımcılar tarafından büyük bir kabul görmektedir. Yeni teşvik sisteminin hazırlık aşamasında 800 civarında görüş alınmış, bu görüşler Yeni Teşvik Sistemi’nde en geniş şekilde değerlendirilmiştir. Bunun sonucunda da yeni teşvik büyük kabul görmüş ve taleplerinin teşvik sisteminde yer aldığını görenler teşvik sisteminden yararlanmak için adeta sıraya girmiştir, yatırım teşviklerinde ciddi artışlar yaşanmaktadır. Bunun en somut göstergesi Mart ayında yatırım teşvik belgelerinde yaşanan gelişmelerdir.

2013 yılı Mart ayında 504 adet yatırım teşvik belgesi düzenlenmiş olup, söz konusu belgelerde öngörülen sabit yatırım tutarı 12,9 milyar TL, öngörülen istihdam 17.622 kişidir. “Mart ayında düzenlenen yatırım teşvik belgeleri adet bazında % 44, öngörülen sabit yatırım tutarında yüzde 281 oranında arttı. 

Teşvik belgelerinin 479 adedi yerli, 25 adedi uluslararası sermayeli şirketler için düzenlenirken, sabit yatırımın 2,5 milyar TL’sinin uluslararası sermayeli, 10,3 milyar TL’sinin ise yerli sermayeli şirketler tarafından yapılması öngörülmektedir.

Mart ayında düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin sektörel dağılımında, öngörülen toplam 12,9 milyar TL sabit yatırım tutarının yüzde 40’ı (5,1 milyar TL) ile en yüksek pay Enerji sektöründedir. Toplam içinde İmalat sektörünün payı yüzde 24 (3,1 milyar TL), Hizmetler sektörünün payı yüzde 19 (2,5 milyar TL), Madencilik sektörünün payı ise yüzde 17 (2,1 milyar TL) seviyesindedir.

2013 OCAK-MART DÖNEMİ VERİLERİ

2013 yılı Ocak-Mart döneminde, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 22,6 milyar TL olan toplam 1.317 adet yatırım teşvik belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde 43.451 kişilik istihdam öngörülmektedir. Ocak-Mart döneminde düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin 1.248 adedi yerli, 69 adedi uluslararası sermayeli şirketler tarafından alınmıştır. Bu dönemdeki 22,6 milyar TL tutarındaki sabit yatırımın 18,2 milyar TL’sinin yerli, 4,4 milyar TL’sinin ise uluslararası sermayeli şirketler tarafından gerçekleştirilmesi öngörülmektedir.

2012 yılı Ocak-Mart döneminde, 26.844 kişilik istihdam öngören 11,3 milyar TL tutarındaki 924 adet belge ile kıyaslandığında, 2013 yılı Ocak-Mart döneminde düzenlenen teşvik belgelerinde adet bazında bir önceki yılın aynı dönemine göre %43′lük, öngörülen sabit yatırım tutarında %100’lük, öngörülen istihdamda da %62’lik bir artış görülmektedir.

Ocak-Mart döneminde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 22,6 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının % 36’sı (8,2 milyar TL) İmalat, % 31’i (6,9 milyar TL) Enerji, % 22’si (5 milyar TL) Hizmetler, % 11’i (2,5 milyar TL) ise Madencilik sektöründedir.

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ DÖNEMİ VERİLERİ

Yeni Teşvik Sistemine geçilen 20 Haziran 2012 tarihinden 2013 yılı Mart ayı sonuna kadarki dönemde ise 60,5 milyar TL tutarında 3.839 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Bu belgelerin 51,2 milyar TL tutarındaki 3.616 adedi yerli, 9,3 milyar TL tutarındaki 223 adedi ise uluslararası sermayeli şirketler tarafından alınmıştır.

Aynı dönemde düzenlenen teşvik belgelerinde 141.213 kişilik istihdam öngörülmüştür. Bu rakamın 125.223’ünün yerli sermayeli şirketler, 15.990’ının ise uluslararası sermayeli şirketler tarafından sağlanması öngörülmektedir.

Yeni teşvik sistemi döneminde düzenlenen 3.839 adet yatırım teşvik belgesinin 2.150 adedi Bölgesel, 18 adedi Büyük Ölçekli, 1.667 adedi Genel ve 4 adedi ise Stratejik mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 60,5 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 26,5 milyar TL’si Bölgesel, 3 milyar TL’si Büyük Ölçekli, 23,6 milyar TL’si Genel iken 7,4 milyar TL’si Stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir.

Düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 60,5 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 29,3 milyar TL’si İmalat, 13,9 milyar TL’si Hizmetler, 13,3 milyar TL’si Enerji ve 4 milyar TL’si Madencilik sektörlerindedir.

Yeni teşvik sisteminin uygulandığı 20 Haziran 2012 – Mart 2013 dönemi, 20 Haziran 2011–Mart 2012 dönemi ile kıyaslandığında; 20 Haziran 2012 – Mart 2013 döneminde düzenlenen teşvik belgelerinde 20 Haziran 2011 – Mart 2012 dönemine göre adet bazında %25’lik (3.065 adetten 3.839 adede), öngörülen sabit yatırım tutarı bazında %57’lik (38,5 milyar TL’den 60,5 milyar TL’ye) ve istihdam bazında da %61’lik (87.570 kişiden 141.213 kişiye) bir artış sağlanmıştır.

Yeni teşvik sisteminin uygulandığı 20 Haziran 2012 – Mart 2013 dönemi, 20 Haziran 2011– Mart 2012 dönemi ile bölgeler itibariyle kıyaslandığında; 20 Haziran 2012 – Mart 2013 döneminde düzenlenen teşvik belgelerinde 20 Haziran 2011 – Mart 2012 dönemine göre; adet bazında 1. Bölgede %35’lik (1.049 adetten 1.413 adede), 3. Bölgede %31’lik (464 adetten 609 adede), 4. Bölgede %6’lık (392 adetten 416 adede), 5. Bölgede %19’luk (289 adetten 343 adede), 6. Bölgede %84’lük (241 adetten 444 adede); sabit yatırım tutarı bazında 1. Bölgede %81’lik (15,1 milyar TL’den 27,4 milyar TL’ye), 3. Bölgede %75’lik (4,8 milyar TL’den 8,4 milyar TL’ye), 4. Bölgede %8’lik (5,2 milyar TL’den 5,6 milyar TL’ye), 5. Bölgede %41’lik (2,8 milyar TL’den 4 milyar TL’ye), 6. Bölgede %192’lik (1,9 milyar TL’den 5,5 milyar TL’ye); istihdam bazında da 1. Bölgede %70’lik (33.939 kişiden 57.636 kişiye), 2. Bölgede %8’lik (17.625 kişiden 19.088 kişiye), 3. Bölgede %73’lük (9.791 kişiden 16.979 kişiye), 4. Bölgede %40’lık (10.299 kişiden 14.368 kişiye), 5. Bölgede %24’lük (8.768 kişiden 10.874 kişiye), 6. Bölgede %212’lik (7.148 kişiden 22.268 kişiye) bir artış sağlanmıştır. Sadece 2. Bölgede belge adedi bazında %3’lük (630 adetten 614 adede) bir azalış gözlemlenirken sabit yatırım tutarı bazında %11’lik (8,8 milyar TL’den 9,8 milyar TL’ye) bir artış görülmüştür.

5. VE 6. BÖLGELERDE SAĞLANAN ARTIŞLAR DİKKAT ÇEKİCİ

Yeni teşvik sistemi ile 5. ve 6. Bölgelerde sağlanan artışlar dikkat çekici seviyededir. 5. Bölgede, 20 Haziran 2012 – Mart 2013 döneminde 20 Haziran 2011 – Mart 2012 dönemine göre; düzenlenen yatırım teşvik belgeleri, Adıyaman ilinde adet bazında yaklaşık 2 katına (20 adetten 37 adede), sabit yatırım tutarı bazında yine yaklaşık 2 katına (218 milyon TL’den 520 milyon TL’ye), istihdam bazında ise yaklaşık 5 katına (333 kişiden 1.615 kişiye) ulaşmıştır. Yine 5. Bölgede yer alan Osmaniye ilinde adet bazında yaklaşık 2 katına (13 adetten 30 adede), sabit yatırım tutarı bazında 5 katına (80 milyon TL’den 403 milyon TL’ye), istihdam bazında da yaklaşık 3 katına (195 kişiden 574 kişiye) ulaşmıştır.

6. Bölgede ise 20 Haziran 2012 – Mart 2013 döneminde 20 Haziran 2011 – Mart 2012 dönemine göre; düzenlenen yatırım teşvik belgeleri, Diyarbakır ilinde adet bazında yaklaşık 3 katına (34 adetten 85 adede), sabit yatırım tutarı bazında yaklaşık 4 katına (186 milyon TL’den 656 milyon TL’ye), istihdam bazında ise yaklaşık 3 katına (1.100 kişiden 3.578 kişiye) ulaşmıştır. Yine 6. Bölgede yer alan Şanlıurfa ilinde adet bazında yaklaşık 3 katına (36 adetten 102 adede), sabit yatırım tutarı bazında 2 katına (306 milyon TL’den 633 milyon TL’ye), istihdam bazında da yaklaşık 7 katına (956 kişiden 6.836 kişiye) ulaşmıştır.