|
Konu: BİLGİ NOTU – Gümrük Kıymeti Yönünden Royalti & Lisans Ödemelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Duyuru Özeti:
Royalti & Lisans ödemelerinin gümrük kıymetine etkileri Gümrük Kanunu'nda açıkça belirtilmesine rağmen, gerek işletme körlüğü sebebiyle kanıksanması, gerekse de royalti & lisans anlaşmalarını yapan ve ödemeleri gerçekleştiren birimlerin konu hakkında yeterli bilgiye sahip olmamaları zaman zaman cezai durumların oluşmasına sebebiyet vermektedir.
Gümrük kıymeti ve vergilendirme unsurlarına doğrudan etkisi olabilen, royalti & lisans ödemelerinde dikkat edilmesi gereken hususları derlediğimiz "Gümrük Kıymeti Yönünden Royalti & Lisans Ödemelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar" konulu makale ekte istifadenize sunulmuştur.
Not : Royalti & Lisans konusunda sık sık soru gelmesi sebebiyle, daha öncesinde paylaşmış olduğumuz söz konusu makalemiz önemine binaen tekrardan paylaşılmaktadır.
GÜMRÜK KIYMETİ YÖNÜNDEN ROYALTİ & LİSANS ÖDEMELERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
Royalti & Lisans Nedir?
İthal eşyasının imalatı, ihraç edilmek üzere satışı veya kullanımı ya da yeniden satışı ile ilgili hakların kullanımı nedeniyle
- Patent,
- Dizayn,
- Know-how,
- Model,
- Marka,
- Tescilli tasarım,
- Telif hakkı ve
- İmalat prosesleri
Gibi adlar adı altında yapılan ödemeler olarak tanımlanmaktadır.
Ödeme;
- Kıymeti Belirlenecek Eşya İle İlgili Olmalı
-
- İthal edilen eşyanın fiyatı, miktarı veya tutarına bağlı olarak belirleniyorsa,
- Aynı durumda ithal edilip satılan eşyanın yeniden satışına bağlı olarak hesaplanıyorsa,
- İthal edildikten sonra sulandırma, ambalajlama veya montaj gibi küçük işlem gören eşyadan işlem sonrası elde edilen ürüne bağlı olarak hesaplanıyorsa,
İthal edilen eşya ile ilgili olduğu kabul edilmektedir.
- Eşyanın Satış Koşulu Olarak Yapılmış Olmalı
- İlgili dokümanlarda royalti & lisansa atıflar varsa,
- Royalti & lisans bedelinin ödenmemesi halinde sözleşmenin iptal edileceğine dair hükümler içeriyorsa,
- Ödemenin yapılmaması halinde eşyanın imalatını veya satışını yasaklayan hükümler bulunuyorsa,
- Lisans verenin kalite kontrolünü aşan denetim yapabilmesine imkan veren hükümler içeriyorsa,
Satış koşulu şartının sağlandığı kabul edilir.
- Marka Kullanımı Nedeniyle Yapılan Ödemeler
- Aynı durumda yeniden satılan veya ithal edildikten sonra sadece önemsiz işlemden geçen eşyaya ilişkin ise,
- Eşya, ithalattan önce veya sonra yapıştırılan ve royalti veya lisans ücretinin ödendiği marka altında pazarlanıyorsa,
- Alıcı, bu tür eşyayı satıcı ile ilişkisi olmayan diğer satıcılardan temin etme özgürlüğüne sahip değilse,
Marka kullanımı için ödenmiş olan bedellerin gümrük kıymetine ilave edilmesi gerekir.
Royalti & Lisans Bedellerinin Beyan Edilmesi
Tutarın ithalat aşamasında belli olması halinde, ithal anında gümrük kıymetine dahil edilerek beyan edilir.
Tutar ithalattan sonra belli olacak ise; GY 53 çerçevesinde istisnai kıymetle beyanda bulunulabilir.
-
- Sözleşmenin bir örneğinin ilgili gümrük idaresine ibrazı ile,
- Ödemenin öğrenildiği ayı takip eden ayın 26 günü akşamına kadar tamamlayıcı beyanın yapılması gerekir.
- İthalat Anında Takribi Beyanda Bulunulması
Ödeme tutarının satış hasılatı veya kar üzerinden hesaplanması gereken durumlarda FOB bedel esas alınarak uygun bir paylaştırma ile hesap yapılabilir. Sonrasında tamamlayıcı beyan yapılır.
- Dönemsel Beyanda Bulunulması
Ödemelerin dönemsel olarak belirlendiği durumlarda, izin alınması şartıyla Tebliğ eki formlar kullanılmak suretiyle dönemsel olarak beyan yapılması mümkündür.
Bu kapsamda her bir ithalat için ayrıca başvuru yapılması gerekmez. (Bürokrasi azalmış olur)
Sonrasında yine tamamlayıcı beyan yapılır.
Tamamlayıcı Beyanda KKDF
Tamamlayıcı beyana konu ödeme serbest dolaşıma giriş tarihinden sonra olduğundan, KKDF kesintisine tabi olacak mıdır?
2013/6 sayılı Genelge'de; tamamlayıcı beyanın gümrük idaresine verilmesi gereken süreden sonra, ödemenin yapılması halinde KKDF kesintisi yapılacağı belirtilmektedir.
Bu ifadeden, royalti & lisansa ilişkin ödemelerin tamamlayıcı beyan süresi içerisinde yurt dışına transfer edilmesi halinde KKDF kesintisi yapılmayacağı anlamı çıkmaktadır. Bu çerçevede, para transferinin tamamlayıcı beyandan önce yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.
Tamamlayıcı Beyanda KDV
Yurtdışında yerleşik hak sahibi kişiye royalti ve lisans ücreti ödemesi yapan Türkiye’de yerleşik kişi,
- Gümrük vergisini ve KDV’yi “tamamlayıcı beyan” ile eşya ithalatı nedeniyle kendi adına gümrük idaresine,
- Kurumlar/gelir vergisi kesintisini muhtasar beyanname ile, KDV kesintisini de 2. No.lu KDV beyannamesi ile dar mükellef kişi adına sorumlu sıfatıyla vergi dairesine,
Beyan etmek durumundadır.
İthal eşyasının gümrük kıymetinin bir parçası olmasına karşın gümrük idaresine beyan edilmeyen royalti veya lisans ücreti ödemesine ilişkin KDV'nin vergi dairesine ödenmesi durumunda, gümrük idaresine beyan edilmeyen ve sadece KDV’ye tabi her bir beyan için Gümrük Kanununun 241 inci maddesi uyarınca usulsüzlük cezası uygulanmaktadır. (2 Seri No.lu Tebliğ)
KDV'nin hem gümrükte, hem de 2 no.lu KDV ile mükerrer ödenmesi durumunda; gümrük idaresince iade yapılmamaktadır (Genelge, 2011/48)
Yurtdışındaki marka hakkı sahibi firmaya ait girdilerin ithali sırasında girdinin bedeline ek olarak ayrıca bir royalty bedelinin gümrük idaresine ödenmesi halinde, 2 no.lu KDV beyannamesi ile sorumluluk kapsamında beyan edilecek tutar, gümrük idaresine beyan edilerek ödenen tutar düşüldükten sonra kalan tutar olacaktır. (MB Özelgesi)
Hem Mükerrer KDV Ödememek Hem de Usulsüzlük Cezasından Kaçınmak İçin Ne Yapılabilir?
Gümrük idaresinin usulsüzlük cezasından kaçınmak, aynı zamanda da mükerrer KDV ödememek için, ithalat anında veya tamamlayıcı beyan ile, KDV gümrük idaresine ödendikten sonra, 2 no.lu KDV beyannamesi ile vergi idaresine beyan edilecek tutarın gümrük idaresine ödenmiş olan tutarın düşülmesi şeklinde bir yol izlenebilir.
Sık Yapılan Hatalar
Royalti ve lisans ödemesi yapan gerçek veya tüzel kişilerin sık yaptığı hatalar aşağıdaki şekildedir.
- Royalti ve lisans ödemesinin gümrüğe ve vergi dairesine beyan edilmemesi
- Royalti ve lisans ödemesinin sadece vergi dairesine beyan edilmesi
- Royalti ve lisans ödemesinin sadece gümrüğe beyan edilmesi
- Royalti ve lisans ödemesi için hem gümrüğe hem vergi dairesine KDV ödenmesi
- Royalti ve lisans ödemesi yapılan ve gümrük vergisine tabi olmayan eşyada İGV, ÖTV gibi vergiler bulunmasına karşın bunların ihmal edilmesi ve sadece 2 no.lu KDV beyanı ile yetinilmesi
- Royalti ve lisans sözleşmesi belli bir parayı ihtiva etmesine karşın damga vergisinin ödenmemesi
- Ödenen damga vergisinin ithalatta KDV matrahına dahil edilmemesi
- Tamamlayıcı beyandan sonra royalti ve lisans ödemesinin yurtdışına transfer edilmesi, ancak KKDF ödenmemesi
- İstisnai kıymetle beyan dilekçesi verilmesine karşın bunun takip edilmemesi
Royalti & Lisans Sözleşmeleri ve Gizlilik Hükümleri
Firmalar, Royalti & Lisans sözleşmeleri kapsamında ticari sır mahiyetindeki üretim yöntemlerini, bilgi birikimlerini, imalatın teknik özelliklerini, fiyatlandırma politikalarını, pazarlama taktiklerini vb. birçok bilgiyi birbirleri ile paylaşmaktadırlar.
Paylaşılan bu tür bilgilerin korunması adına taraflar arasında ayrıca gizlilik sözleşmeleri yapılabildiği gibi, bazı durumlarda da ilgili lisans sözleşmelerine gizliliğe ilişkin maddelere eklenmek suretiyle bilgilerin gizliliği sağlanmaya çalışılmaktadır.
Bu sayede bilginin üçüncü kişiler tarafından öğrenilmesi engellenmiş olsa da, gümrük idarelerinin, gümrük işlemleri ile sınırlı olmak kaydıyla bu tür bilgilere ulaşma hakkı saklıdır.
Gümrük Kanunu’nun 4. maddesine göre; Gümrük idareleri ile muhatap olan kişiler ilgili mevzuat hükümlerine uymak ve gümrük idarelerinin yapacağı gözetim ve kontrollere tabi olmak durumundadırlar.
Gümrük Kanunu’nun 11. maddesine göre; Gümrük işlemleriyle doğrudan veya dolaylı olarak ilgili bulunan kişiler, gümrük idarelerinin talebi üzerine gümrük işlemleri ile sınırlı olmak kaydıyla belirlen süreler içinde gerekli bütün bilgi ve belgeleri vermek ve her türlü yardımı sağlamakla yükümlüdürler
Kendilerinden bu konularda bilgi istenilen kişiler, özel kanunlarda yazılı gizlilik hükümlerini ileri sürerek bilgi vermekten kaçınamazlar.
Gizlilik hükümlerine ilişkin sıklılıkla karşılaşılan sorunlardan bir tanesi de Royalti & Lisans sözleşmelerinin firmanın gümrük işlemlerini yapan müşavirleri veya gümrük danışmanları ile paylaşılmak istenilmemesidir. Olası cezai durumlarla karşılaşmamak adına, gümrük kıymetini doğrudan etkileme niteliğine sahip bu tarz ödemelerin, gümrük kıymetinin bir unsuru olup olmadığı yönünden bir gümrükçü gözü ile değerlendirilmesinde fayda bulunduğu düşünülmektedir.
Saygılarımızla,
Subaşı Mevzuat Servisi
Duyurumuz ile ilgili görüş ve sorularınız için:
[email protected] | 
![turkish_flag[1]](https://www.subasi.net/wp-content/uploads/2020/07/turkish_flag1.png){kind=small}
![usa_flag[1]](https://www.subasi.net/wp-content/uploads/2020/07/usa_flag1.png){kind=small}
